دوران عقد برای مینا و احسان، با تمام شیرینیهایش، روزهای پر از برنامهریزی و رویاپردازی برای آینده بود. هر دو جوان و پر از امید، قدم در راهی گذاشته بودند که انتهایش به خانهای پر از عشق و آرامش ختم میشد. اما در این مسیر، چالشی به نام “مسائل مالی” کمکم خودنمایی کرد، چالشی که اگرچه در ظاهر کوچک به نظر میرسید، اما میتوانست پایههای این عشق نوپا را سست کند.
یکی از اولین سوالاتی که ذهن مینا و حتی خانوادهاش را درگیر کرده بود، این بود که “خرج مینا در دوران عقد با کیست؟” از یک سو، مینا هنوز در خانه پدری زندگی میکرد و به طور سنتی، پدر مسئولیت هزینههای او را بر عهده داشت. از سوی دیگر، حالا او همسر شرعی و قانونی احسان بود و این انتظار وجود داشت که احسان نیز به عنوان همسر، بخشی از نیازهای مالی او را، هرچند در حد توان و به عنوان هدیه یا کمک هزینه، برآورده کند. این ابهام، گاهی باعث میشد مینا برای مطرح کردن کوچکترین نیاز مالیاش با احسان، دچار تردید و معذوریت شود.
از طرفی، به نظر میرسید انتظارات مالی مینا، یا حداقل تصویری که از سبک زندگی آینده در ذهنش داشت، با شرایط فعلی احسان و برنامهریزیهای او همخوانی کامل نداشت. مینا که شاید در خانواده پدری از رفاه نسبی برخوردار بود، گاهی خواسته یا ناخواسته تقاضاهایی داشت که احسان، با وجود تمام علاقهاش، در آن مقطع زمانی توان برآورده کردن همه آنها را نداشت. این موضوع، گاهی منجر به دلخوریهای پنهان در مینا و احساس فشار و ناتوانی در احسان میشد.
مشکل دیگر، نحوه مدیریت مالی احسان بود. مینا گاهی احساس میکرد احسان در خرج کردن، آنطور که باید، اولویتبندی درستی ندارد یا شاید به اندازه کافی برای آیندهشان دوراندیشی نمیکند. ممکن بود احسان برای موارد غیرضروری هزینهای بکند، اما در مقابل یک نیاز اساسیتر مینا، با محدودیت مواجه شود. این عدم شفافیت یا ناهماهنگی در مدیریت هزینهها، بذر بیاعتمادی و نگرانی را در دل مینا میکاشت. او با خود فکر میکرد: “آیا احسان میتواند تکیهگاه مالی مطمئنی برای زندگی مشترکمان باشد؟”
احسان نیز از سوی دیگر، گاهی احساس میکرد تحت فشار است. او تمام تلاشش را میکرد تا هم نیازهای فعلی را تا حد امکان پوشش دهد و هم برای آینده و مراسم عروسی و تهیه مسکن پسانداز کند. اما گاهی خواستههایی از جانب مینا مطرح میشد که او را در تنگنا قرار میداد و احساس میکرد درک درستی از شرایط اقتصادی او وجود ندارد. او دوست داشت همسرش را خوشحال کند، اما نمیخواست از همان ابتدا زیر بار قرض و فشارهای مالی کمرشکن برود.
این مسائل مالی، که شاید در ابتدا جزئی و قابل چشمپوشی به نظر میرسیدند، رفته رفته به مکالماتشان رنگ و بوی دیگری میداد. دیگر از آن شور و شوق اولیه برای صحبت از رویاها کمتر خبری بود و جای آن را گاهی بحثهای محتاطانه یا حتی دلخوریهای بیاننشده در مورد پول گرفته بود. هر دو نگران بودند که این “حساب و کتابهای دنیوی” شیرینی عشقشان را از بین ببرد و مانعی شود بر سر راه رسیدن به آرامشی که هر دو آرزویش را داشتند.
گفتگوی صادقانه و شفاف در مورد مسائل مالی از همان ابتدای رابطه، تعیین تکلیف مسئولیت هزینهها در دوران عقد، و درک متقابل از شرایط و انتظارات مالی برای جلوگیری از تبدیل شدن پول به منشأ اختلاف، بسیار حائز اهمیت است.
مینا و احسان با این چالشهای مالی به گونهای دیگر مواجه میشدند اگر…
۱. اگر از همان روزهای نخست عقد، یا حتی در دوران خواستگاری، با صداقت و شفافیت کامل در مورد مسائل مالی، از جمله انتظارات، درآمدها، هزینههای احتمالی دوران عقد و برنامههای آیندهشان با یکدیگر صحبت میکردند و هیچ ابهامی را باقی نمیگذاشتند.
2. اگر به طور مشخص و با توافق دو طرف (و حتی با مشورت خانوادهها در صورت لزوم)، تکلیف مسئولیت هزینههای مینا در دوران عقد را روشن میکردند. این میتوانست شامل یک کمک هزینه مشخص از سوی احسان یا توافق بر سر اینکه هزینههای ضروری همچنان با پدر مینا است و احسان در حد توان هدایایی را برای او در نظر میگیرد، باشد.
3. اگر مینا، ضمن داشتن انتظارات معقول، شرایط مالی واقعی احسان را درک میکرد و خواستههای خود را با تواناییهای او و اولویتهای زندگی مشترکشان تطبیق میداد و از مقایسه او با دیگران یا ایجاد فشار بیمورد پرهیز میکرد.
4. اگر احسان، در مدیریت مالی خود شفافیت بیشتری به خرج میداد، با مینا در مورد برنامههای مالیاش مشورت میکرد و به او اطمینان میداد که برای آیندهشان برنامهریزی دقیقی دارد و در عین حال، به نیازهای منطقی او نیز بیتوجه نیست.
5. اگر هر دو میپذیرفتند که دوران عقد، دوران گذار است و ممکن است با محدودیتهای مالی همراه باشد، و به جای تمرکز بر کمبودها، بر برنامهریزی مشترک برای آینده، صرفهجویی هوشمندانه و حمایت از یکدیگر در رسیدن به اهداف مالی مشترکشان تمرکز میکردند.
6. اگر در صورت ادامه اختلافات و عدم توانایی در حل مسئله، از یک مشاور مالی خانواده یا یک فرد آگاه و بیطرف برای راهنمایی و کمک به ایجاد یک برنامه مالی مشترک و مدیریت بهتر انتظارات، یاری میگرفتند.
میخواهم بیشتر بدانم:
راهنمای دوران نامزدی و عقد، شهره فتوگرافی، انتشارات حدیث راه عشق
بررسی ابعاد تربیتی و روانشناختی دوران عقد، محسن ایمانی، انتشارات انجمن اولیا و مربیان
بلوغ مالی در زندگی مشترک، مری هانت، مترجم ندا طباطبایی جبلی، انتشارات شرکت سهامی انتشار